Page 31 - Turkce_Dil web edition
P. 31
ÜNİTE 1
SÖZCÜK TÜRLERİ
4. Gelecek Zaman
Fiil kök veya gövdesine gelerek daha sonra yapılacak olan bir işi bildirir. Gelecek zaman “-ecak, -acak” ekle-
riyle yapılır.
❖ Deneme sınavı haftaya yapılacak.
❖ Sen de büyüdüğün zaman kendi kararlarını alacaksın.
❖ Yarın bu dosyaları bitireceksin.
❖ Bundan sonra yağlı yemekler yemeyeceksin.
Şimdiki zaman ve geniş zaman ekleri gelecek zaman anlamı verebilir.
❖ Maaşlar yarın ödeniyor.
❖ Bunu duyarsa çok üzülür.
Gelecek zaman ekiyle sıfat-fiil eki olan “-ecek, -acak” ekini karıştırmayın. Zaman eki yükleme
gelerek eylemin zamanını bildirirken sıfat-fiil eki sıfat yapma göreviyle kullanılır.
❖ Yarın bu hesap görülecek. (zaman eki)
Görülecek hesabım var onunla. (sıfat-fiil eki)
5. Geniş Zaman
Fiil kök ve gövdelerine gelerek işin başlayıp devam ettiğini ve devam edeceğini gösterir. Geniş zaman, geçmiş,
gelecek ve şimdiki zamanı içine alan bir zamandır. Bu zamanda hiçbir sınırlama ve kesinlik yoktur. Fiillere -r, ar, -er,
-ır, -ir, -ur, -ür ekleri getirilerek yapılır.
❖ Bana her gün masallar anlatır.
❖ Düzenli olarak kitap okur.
❖ Spor yapmayı sever.
Geniş zaman ekiyle sıfat-fiil eki olan “-ar, -er, -ır” ekini karıştırmayın. Zaman eki yükleme
gelerek eylemin zamanını bildirirken sıfat-fiil eki sıfat yapma göreviyle kullanılır.
❖ Her sabah koşar. (zaman eki)
Koşar adımlarla geldi. (sıfat-fiil eki)
EYLEM KİPLERİNDE ZAMAN, ANLAM KAYMASI
Fiil çekimlerinde bir zaman ekinin başka bir zaman eki yerine kullanılmasına, yani fiilin bir zamana göre çekim-
lenip de başka bir zamanı kastetmesine fiilde anlam kayması denir. Cümlede yüklemin aldığı zaman ekiyle cümle-
nin verdiği zamanın uyuşmamasıdır.
❖ “Kuzey dün yolda arkadaşına rastlıyor.” cümlesinde eylemin anlamı geçmiş zamanı verirken aldığı zaman
eki şimdiki zamandır.
Cümle “Kuzey dün yolda arkadaşına rastlamış.” şeklinde olmalıdır.
❖ Babam bu habere çok sevinir. (sevinecek)
❖ Birkaç gün sonra Ankara’ya gidiyorum. (gideceğim)
❖ Ne aramıştınız? (arıyordunuz)
❖ Akşamleyin size gelir. (gelecek)
www . englishexampoint .com 31
