Page 39 - Turkce_Dil web edition

ÜNİTE 1
SÖZCÜK TÜRLERİ

ETKİNLİK-7

Aşağıdaki cümleleri öznesine ve nesnesine göre çatı bakımından inceleyiniz.
Öznesine göre Nesnesine göre
1. Yetişkin insanlar çocuk ruhu da taşıdıkları için hepimizi etkilerler.
2. Kitaplarıyla toplumu yönlendirdikleri söylenirdi.
3. İnsanın birçok alışkanlığının el becerisiyle ilgili olduğu kanıtlandı.
4. Salondaki bütün eşyalar kapı önüne alındı.
5. Mükemmellik zaman içinde oluşur ve gelişerek devam eder.
6. Sanat maddi dünyayı değil manevi dünyayı ele almalıdır.

ALIŞTIRMA SORULARI

1. (I) İçine kapanmış olan Anadolu dağları, sessizliğini, bilge dalgınlığında sürdürür zamanın akışı içinde. (II)
Kendi dilince söyler türküsünü, kendi gönlünce sürer yaşamını. (III) Dağlar vardır, yüreğinden eski uygarlıklar
gülümser çağımıza. (IV) İşte bundan dolayı birçok efsaneyi bağrında yaşatır bizim Anadolu dağları. (V) Anado-
lu’nun en eski sahiplerinden şimdikilere değin olanları anlatır bize.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi, çatısı bakımından geçişsizdir? (2005-ÖSYM)
A) I B) II C) III D) IV E) V

ÇÖZÜM:
Geçişsiz çatılı yüklemlerde yüklem nesne almaz. Yüklemler onu sözcüğünü almazsa geçişsiz olur.
Birinci cümlede “onu sürdürür”, ikinci cümlede “onu sürer”, dördüncü cümlede “onu yaşatır”, beşinci
cümlede “onu anlatır” cümleleri nesne almıştır.
Cevap C

2. Anneleri yaramazlık yapan çocuklara söylendi.

Bu cümlenin yüklemiyle aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi arasında çatı yönünden benzerlik
vardır? (2002-ÖSYM)

A) Toplantıda önemli kararlar alındı.
B) Bayram bu yıl daha coşkulu kutlandı.
C) Okul arkadaşını karşısında görünce çok sevindi.
D) Üyelere verilen kartların tümü yenilendi.
E) Törende çağdaş ozanlardan şiirler okundu.

ÇÖZÜM:
“Anneleri yaramazlık yapan çocuklara söylendi” cümlesinde işi yapan belli olduğu için etkendir.
“Okul arkadaşını karşısında görünce çok sevindi” cümlesinde de işi yapan belli olduğu için cümle et-
kendir.
Cevap C

www . englishexampoint .com 39