Page 1 - Cografya web edition

ÜNİTE 1
DOĞAL SİSTEMLER

COĞRAFYANIN KONUSU VE BÖLÜMLERİ DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE SONUÇLARI
Doğa ile insan arasındaki ilişkileri neden, sonuç Dünya’nın şekli geoittir.
ve dağılış ilkelerine bağlı kalarak inceleyen, elde ettiği Geoit, kutuplardan basık Ekvator’dan şişkin olan
sonuçları bir sentez halinde ortaya koyan bilimler top- Dünya’ya özgü küresel bir şekildir.
luluğuna coğrafya denir.
Bu şeklin oluşmasında, Dünya’nın eksen çevresin-
Coğrafyanın konusu, hava küre (atmosfer), su küre deki dönüşü ve buna bağlı oluşan merkezkaç kuvveti
(hidrosfer), taş küre (litosfer) ve canlı küreden (biyosfer) etkilidir.
oluşmaktadır.
Dünya’nın Geoit Şeklinin Sonuçları
Su küre Hava küre
(Hidrosfer) (Atmosfer) 90°
40.009 km

40.076 km

90°
➠ Ekvator yarıçapı, kutuplar yarıçapından daha uzun-
dur.
www.englishexampoint.com Dünya’nın Küresel Şeklinin Sonuçları
Yerçekimi kuvveti yerin merkezine daha yakın olan
➠
kutuplarda fazla, Ekvator’da daha azdır.
Taş küre ➠ Dünya’ya çizilecek en uzun çember Ekvator’dur.
(Litosfer)

Coğrafya, kendi içinde üç ana bölümden oluşmak- 90°
tadır. 66° 33'

COĞRAFYA 23° 27'
0°
Fiziki Coğrafya Beşeri ve Ekonomik 23° 27'
Coğrafya
• Jeomorfoloji
• Nüfus Coğrafyası
• Klimatoloji 66° 33'
• Hidrografya • Yerleşme Coğrafyası 90°
• Biyocoğrafya • Kültürel Coğrafya Dünya’nın bir yarısı aydınlık, diğer yarısı karanlıktır.
• Toprak Coğrafyası • Siyasi Coğrafya ➠
• Tarihi Coğrafya ➠ Güneş ışınlarının geliş açısı Ekvator’dan kutupla-
• Doğal Afetler ra gidildikçe daralır.
Coğrafyası • Tarım Coğrafyası
• Kartografya • Sanayi Coğrafyası ➠ Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol (enerji kaybı)
kutuplara gidildikçe artar.
• Matematik Coğrafya • Ulaşım Coğrafyası ➠ Güneş ışınlarının atmosferdeki tutunma oranı, Ek-
• Enerji Coğrafyası vator’dan kutuplara doğru artar.
• Ticaret Coğrafyası ➠ Sıcaklık ortalamaları genel olarak Ekvator’dan ku-
• Turizm Coğrafyası tuplara gidildikçe azalır.
Bölgesel Coğrafya • Sağlık Coğrafyası ➠ Kalıcı kar alt sınırı ile tarım, orman ve yerleşme
üst sınırları Ekvator’dan kutuplara gidildikçe deniz
• Bölgeler Coğrafyası
seviyesine yaklaşır.
• Ülkeler Coğrafyası
➠ Denizlerin sıcaklık ve tuzluluk oranları Ekvator’dan
• Kıtalar Coğrafyası kutuplara gidildikçe azalır.

www . englishexampoint .com 1